Cảm giác tê tay chân, rần rần, châm chích hoặc mất cảm giác ở tay chân mà không rõ nguyên nhân được gọi là tê bì tay chân. Hiện tượng này tưởng chừng vô hại nhưng lại có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm liên quan đến thần kinh, xương khớp hoặc rối loạn chuyển hóa. Việc nhận biết sớm và tìm hiểu rõ nguyên nhân gây tê bì chân tay là rất quan trọng để có hướng xử lý và điều trị phù hợp. Vậy tê bì tay chân là gì và cách điều trị dứt điểm triệu chứng này, cùng Cell Insight tìm hiểu qua bài viết sau nhé:

Tê bì tay chân là gì?

Tê bì tay chân là tình trạng rối loạn cảm giác phổ biến, khiến người bệnh cảm thấy như kiến bò, kim châm hoặc mất cảm giác ở các đầu ngón tay, ngón chân, bàn tay hoặc bàn chân. Hiện tượng này có thể xuất hiện thoáng qua hoặc kéo dài nhiều giờ, nhiều ngày, thậm chí trở thành mãn tính.

Thông thường, tê bì tay chân xảy ra do các dây thần kinh bị chèn ép, tổn thương hoặc bị gián đoạn dẫn truyền xung điện. Tuy không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng bị tê bì chân tay kéo dài có thể là dấu hiệu cảnh báo những vấn đề nghiêm trọng như rối loạn thần kinh, đốt sống, tiểu đường, hoặc các bệnh lý mạch máu.

Tê chân tay là gì?

Nguyên nhân tê bì chân tay

Hiểu rõ nguyên nhân chân tay tê bì là bước đầu tiên để lựa chọn cách điều trị phù hợp. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

Thoái hóa cột sống

Thoái hóa cột sống là tình trạng lão hóa tự nhiên của sụn và xương dưới sụn, thường gặp ở người lớn tuổi. Khi các đốt sống bị bào mòn sẽ dẫn đến chèn ép rễ thần kinh, gây cảm giác tê bì, đau nhức lan từ cổ xuống tay hoặc từ lưng xuống chân.

Thoát vị đĩa đệm

Khi đĩa đệm bị rách, nhân nhầy bên trong sẽ thoát ra ngoài và chèn ép vào dây thần kinh lân cận. Sự chèn ép này làm cản trở dẫn truyền thần kinh, gây nên tê bì ở tay hoặc chân tùy vào vị trí tổn thương.

Viêm đa khớp dạng thấp

Đây là một bệnh lý tự miễn, khi hệ miễn dịch tấn công vào các khớp khiến khớp bị viêm, sưng đau, đặc biệt là các khớp nhỏ như khớp ngón tay, cổ tay. Sự viêm kéo dài có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh ngoại biên và gây tê bì kéo dài.

Tiểu đường (đái tháo đường)

Bệnh nhân tiểu đường có nguy cơ cao bị tổn thương vi mạch và dây thần kinh do lượng đường huyết tăng cao trong thời gian dài. Biến chứng thần kinh ngoại biên trong tiểu đường thường biểu hiện bằng cảm giác tê rần, châm chích, bỏng rát ở bàn tay và bàn chân.

Xơ vữa động mạch

Khi thành mạch bị xơ vữa và hẹp lại sẽ làm giảm lưu thông máu đến các chi. Hậu quả là các tế bào thần kinh không được nuôi dưỡng đầy đủ, gây nên cảm giác tê bì hoặc đau nhức.

Thiếu vitamin nhóm B

Vitamin B1, B6 và B12 có vai trò quan trọng trong duy trì hoạt động của hệ thần kinh. Thiếu hụt các loại vitamin này có thể gây rối loạn dẫn truyền thần kinh, dẫn đến hiện tượng dị cảm, tê bì và mỏi cơ. Đặc biệt thường gặp ở người gia và người ăn kiêng quá mức.

Nguyên nhân tê chân tay

Các nguyên nhân khác

Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác, cùng theo dõi ngay sau đây:

• Hội chứng ống cổ tay
• Đau thần kinh tọa
• Đột quỵ nhẹ
• Rối loạn tuần hoàn máu
• Các bệnh tự miễn (như Lupus)
• Tác dụng phụ của thuốc

Xem ngay:

Chất dẫn truyền thần kinh là gì? Cơ chế hoạt động của chất dẫn truyền thần kinh

Thoái hoá cột sống cổ nguyên nhân do đâu? Biểu hiện và triệu chứng của bệnh

Biểu hiện, triệu chứng của hiện tượng tê bì chân tay

Không phải tất cả hiện tượng tê bì chân tay đều giống nhau. Dưới đây là các biểu hiện thường gặp:

Tê các đầu ngón tay, ngón chân

Ban đầu, người bệnh có thể chỉ cảm thấy ngứa râm ran như kiến bò, châm chích ở đầu ngón tay hoặc chân, đặc biệt sau khi ngồi hoặc nằm lâu. Tình trạng này có thể thoáng qua hoặc kéo dài tùy mức độ bệnh lý.

Mất cảm giác hoặc cảm giác nóng rát

Một số trường hợp nặng hơn có thể bị mất cảm giác tại vùng bị tê, hoặc có cảm giác bỏng rát, nhức buốt. Khi sờ nắn không còn phản ứng như bình thường, rất có thể dây thần kinh đang bị tổn thương nghiêm trọng.

Khó vận động, yếu cơ

Tê bì kéo dài có thể đi kèm yếu cơ, làm giảm khả năng cầm nắm hoặc di chuyển. Người bệnh có thể cảm thấy vụng về khi thao tác tay chân hoặc đi lại không vững.

Triệu chứng tê bì tay chân

Các biện pháp chẩn đoán bệnh tê bì tay chân

Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây tê bì tay chân, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng kết hợp với các cận lâm sàng phù hợp. Dưới đây là các biện pháp chẩn đoán thường được sử dụng:

Khám lâm sàng thần kinh

• Đánh giá cảm giác nông, cảm giác sâu và phản xạ gân xương.
• Kiểm tra trương lực cơ, sức cơ, dấu hiệu Babinski, dấu hiệu Lhermitte…
• Ghi nhận vùng tê bì: nếu giới hạn rõ theo phân bố dây thần kinh có thể nghĩ đến bệnh lý chèn ép dây thần kinh ngoại biên; nếu lan tỏa hoặc đi kèm yếu cơ, rối loạn phản xạ gợi ý bệnh lý rễ tủy hoặc thần kinh trung ương.

Điện cơ (EMG) và đo dẫn truyền thần kinh (NCV)

Đây là công cụ quan trọng để đánh giá tình trạng dẫn truyền thần kinh và phát hiện tổn thương dây thần kinh ngoại biên hoặc rễ tủy.

Ví dụ: Bệnh nhân nghi mắc hội chứng ống cổ tay (Carpal Tunnel Syndrome) thường được chỉ định đo điện cơ để phát hiện sự chậm dẫn truyền qua dây thần kinh giữa.

Chụp MRI cột sống hoặc não

Nếu nghi ngờ nguyên nhân tê bì từ thoát vị đĩa đệm, u tủy sống, đa xơ cứng hoặc tai biến mạch máu não, MRI là công cụ không thể thiếu.

Dẫn chứng: Một ca bệnh nữ 45 tuổi tại TP.HCM bị tê bì hai chân kéo dài, MRI phát hiện u tủy ngực T7 chèn ép tủy sống – sau điều trị phẫu thuật kết hợp tế bào gốc, bệnh nhân hồi phục vận động gần như hoàn toàn sau 4 tháng.

Xét nghiệm máu

Kiểm tra đường huyết (phát hiện tiểu đường), định lượng vitamin B12, acid folic, xét nghiệm chức năng gan thận, chỉ số viêm (CRP, ESR).

Các xét nghiệm khác

• Siêu âm mạch máu nếu nghi ngờ tắc nghẽn mạch chi.
• Chọc dịch tủy sống khi cần loại trừ viêm tủy hoặc bệnh lý thần kinh trung ương.

Chẩn đoán tê bì tay chân

Xem ngay:

Loãng xương nguyên nhân do đâu? Biểu hiện, cách điều trị hiệu quả

Cấy tế bào gốc nội sinh là gì? Ứng dụng của cấy tế bào gốc nội sinh

Có trị được dứt điểm tê bì chân tay không?

Tê bì tay chân có thể điều trị khỏi hoàn toàn, nếu phát hiện nguyên nhân sớm và can thiệp kịp thời. Với các trường hợp do tư thế, thiếu vitamin hay chèn ép nhẹ – chỉ cần điều chỉnh thói quen sống, uống thuốc, bổ sung dinh dưỡng là khỏi.

Tuy nhiên, với bệnh tê bì chân tay do tổn thương thần kinh vĩnh viễn hoặc bệnh lý mạn tính (như tiểu đường, thoái hóa cột sống), việc điều trị tập trung vào kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng, chứ không thể chữa dứt điểm hoàn toàn.

Do đó, càng can thiệp sớm thì tỷ lệ phục hồi càng cao, chi phí điều trị càng ít, chất lượng cuộc sống càng được bảo toàn.

Trị dứt điểm tê bì tay chân

Cách điều trị tê bì chân tay hiệu quả

Phác đồ điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ tổn thương. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến hiện nay:

Điều trị nguyên nhân

• Thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm: dùng thuốc giảm đau, giãn cơ, kết hợp vật lý trị liệu. Trường hợp nặng có thể cần phẫu thuật hoặc điều trị phục hồi bằng tế bào gốc.
• Tiểu đường: kiểm soát đường huyết chặt chẽ sẽ làm giảm tổn thương thần kinh ngoại biên.
• Thiếu vitamin B12: tiêm hoặc uống bổ sung hằng ngày. Sau 2–4 tuần điều trị, triệu chứng thường cải thiện rõ.
• U tủy sống, u não: điều trị bằng phẫu thuật, xạ trị, hoặc kết hợp liệu pháp tế bào gốc để hỗ trợ phục hồi.

Điều trị triệu chứng

Một vài loại thuốc có thể được sử dụng điều trị tê bì tay chân như:

• Nhóm giảm đau thần kinh: Gabapentin, Pregabalin.
• Vitamin nhóm B (B1, B6, B12): giúp phục hồi bao myelin thần kinh.
• Thuốc giãn cơ, kháng viêm.

Vật lý trị liệu – phục hồi chức năng:

• Tập vận động, kéo giãn cột sống, xoa bóp, điện xung, sóng ngắn, chiếu laser.
• Đặc biệt quan trọng trong giai đoạn hồi phục sau điều trị nguyên nhân.

Điều trị bằng tế bào gốc – Hướng đi hiện đại và tiềm năng

Tế bào gốc có khả năng tái tạo bao myelin, chống viêm, giảm sẹo thần kinh, được ứng dụng trong điều trị tê bì do

Thoát vị đĩa đệm chèn ép rễ thần kinh hoặc đa xơ cứng, tổn thương tủy sống, di chứng đột quỵ.

Đối với những người không đáp ứng tốt với thuốc hoặc vật lý trị liệu, hoặc muốn giảm nguy cơ phẫu thuật, điều trị bệnh tê bì chân tay bằng tế bào gốc là một giải pháp hiệu quả.

Khi tế bào gốc (đặc biệt là tế bào trung mô – MSCs) khi được đưa vào cơ thể sẽ giúp tái tạo myelin bảo vệ sợi thần kinh, giảm viêm, ức chế xơ hóa mô thần kinh, giúp phục hồi dẫn truyền. Đồng thời kích thích hình thành mạch máu mới, nuôi dưỡng mô tổn thương và hỗ trợ tương tác điều hòa miễn dịch

Một trong những nguyên nhân sâu xa gây ra hiện tượng tê bì tay chân là do lão hóa tế bào thần kinh, suy giảm tuần hoàn vi mô và tổn thương sợi thần kinh ngoại biên. Đây là lý do tại sao các giải pháp chăm sóc tế bào, như NMN (Nicotinamide Mononucleotide), đang được quan tâm trong điều trị hỗ trợ.Khi được bổ sung đúng cách, NMN giúp:

• Tăng cường chức năng ty thể, nâng cao năng lượng cho các tế bào thần kinh cảm giác và vận động.
• Cải thiện lưu thông máu ngoại vi, từ đó giảm hiện tượng tê bì do thiếu máu nuôi thần kinh.
• Hỗ trợ tái tạo sợi trục thần kinh, từ đó phục hồi dẫn truyền thần kinh ngoại vi bị tổn thương.

Một số nghiên cứu thực nghiệm đã cho thấy, việc bổ sung NMN giúp cải thiện các vấn đề về chức năng thần kinh ngoại biên, giảm viêm nhẹ, và chống oxy hóa tế bào thần kinh – những yếu tố nền tảng trong việc điều trị tê bì tay chân kéo dài. Tuy nhiên, NMN không phải là thuốc và không thay thế thuốc chữa bệnh. NMN cần được kết hợp với các phương pháp điều trị y khoa như vật lý trị liệu, thuốc giãn mạch hay phục hồi thần kinh để cải thiện hiệu quả điều trị và rút ngắn thời gian hồi phục.

Ưu điểm của điều trị bằng tế bào gốc:

• Không xâm lấn (đa số chỉ tiêm truyền qua tĩnh mạch hoặc tại chỗ).
• Điều trị vào gốc rễ tổn thương thần kinh chứ không chỉ làm giảm triệu chứng.
• An toàn sinh học cao, tế bào gốc từ chính cơ thể hoặc tế bào gốc đồng loại đã được xử lý.
• Có thể kết hợp song song với thuốc – vật lý trị liệu để đẩy nhanh hiệu quả phục hồi.

Một bệnh nhân nam 51 tuổi bị tê bì từ thắt lưng xuống hai chân do thoát vị L4-L5, sau tiêm tế bào gốc kết hợp phục hồi chức năng tại Meji Bio trong 6 tuần, tê bì giảm 80%, đi lại bình thường sau 2 tháng. (Nguồn: https://meijibio.com/)

Chi phí điều trị tê bì chân tay

Chi phí điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân và phương pháp áp dụng. Dưới đây là bảng chi phí ước tính được Cellinsight tham khảo tại các cơ sở điều trị uy tín:

Phương pháp điều trị & Chi phí ước tính

• Khám chuyên khoa, xét nghiệm cơ bản: 500.000 – 1.200.000 VNĐ
• Điện cơ, đo dẫn truyền thần kinh: 1.000.000 – 1.800.000 VNĐ
• MRI cột sống hoặc não: 2.500.000 – 4.000.000 VNĐ
• Thuốc điều trị + vitamin: 1.000.000 – 3.000.000 VNĐ/tháng
• Vật lý trị liệu (theo đợt 10–20 buổi): 3.000.000 – 7.000.000 VNĐ
• Tế bào gốc điều trị thần kinh: 30.000.000 – 80.000.000 VNĐ/liệu trình (tùy tình trạng)

Địa chỉ điều trị tê bì tay chân uy tín

Nếu bạn đang gặp phải tình trạng tê bì chân tay kéo dài, không rõ nguyên nhân hoặc không thuyên giảm sau điều trị thông thường, hãy cân nhắc thăm khám chuyên sâu tại các cơ sở có chuyên môn về thần kinh – tủy sống – phục hồi.

Người bệnh có thể đến các bệnh viện lớn có chuyên khoa thần kinh, phục hồi chức năng, hoặc cơ sở chuyên điều trị các bệnh lý về xương khớp – thần kinh. Một số địa chỉ uy tín:

• Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) – Khoa Thần kinh
• Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) – Khoa Nội thần kinh
• Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM
• Viện Y học cổ truyền Quân đội (Hà Nội)
• Meiji Bio Clinic – Ứng dụng phương pháp tái tạo tế bào và phục hồi thần kinh bằng công nghệ sinh học tiên tiến (đối với bệnh nhân có nhu cầu điều trị bằng tế bào gốc).

Tê bì tay chân không đơn giản chỉ là một triệu chứng thoáng qua mà có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý tiềm ẩn. Việc xác định chính xác nguyên nhân tê bì chân tay, chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp người bệnh lấy lại chất lượng cuộc sống.

Nếu bạn hoặc người thân đang bị tê bì chân tay kéo dài, đừng chủ quan. Hãy chủ động thăm khám và lựa chọn giải pháp phù hợp ngay từ hôm nay!

Xem ngay:

Chữa khớp gối bằng tế bào gốc có trị dứt điểm không?

Điều trị Parkinson bằng tế bào gốc có thực sự hiệu quả?