Ghép tế bào gốc nổi lên như một phương pháp điều trị tiên tiến được sử dụng để tái tạo hoặc thay thế các tế bào bị tổn thương, đặc biệt là trong các bệnh lý như ung thư máu, rối loạn miễn dịch hoặc các bệnh thoái hóa. Tuy nhiên, câu hỏi “ghép tế bào gốc sống được bao lâu?” là một vấn đề phức tạp, vì nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại bệnh, tình trạng sức khỏe người nhận và loại ghép tế bào gốc được thực hiện. Cùng Cell Insight tìm hiểu qua bài viết sau nhé!

Ghép tế bào gốc, ghép tế bào gốc tủy sống là gì?

Ghép tế bào gốc hay còn gọi là cấy ghép tế bào gốc là một phương pháp điều trị tiên tiến trong y học. Phương pháp này liên quan đến việc thay thế các tế bào gốc bị tổn thương hoặc bệnh tật trong cơ thể bằng các tế bào gốc khỏe mạnh. Tế bào gốc là những tế bào đặc biệt có khả năng tự tái tạo và phát triển thành nhiều loại tế bào khác nhau trong cơ thể.

Ghép tủy sống là một thủ thuật y tế trong đó tế bào gốc tạo máu khỏe mạnh từ một người hiến tặng được đưa vào cơ thể người bệnh để thay thế tủy xương bị tổn thương. Phương pháp này được áp dụng để điều trị nhiều bệnh khác nhau như:

• Ung thư máu: Leukemia, lymphoma, myeloma
• Rối loạn tủy: Myelodysplastic syndromes
• Rối loạn miễn dịch: Các bệnh tự miễn

Ghép tế bào gốc sống được bao lâu

Trường hợp nào nên ghép tế bào gốc?

Ghép tế bào gốc là một phương pháp điều trị mang tính đột phá, nhưng không phải mọi bệnh nhân đều phù hợp để áp dụng. Dưới đây là các trường hợp đã được chứng minh là có hiệu quả và thường được khuyến nghị thực hiện ghép tế bào gốc.

Các Bệnh Lý Về Huyết Học

Ghép tế bào gốc đặc biệt hiệu quả trong việc điều trị các rối loạn liên quan đến máu và hệ tạo máu, bao gồm:

Ung Thư Máu (Leukemia)

• Bệnh bạch cầu cấp tính (ALL và AML): Ghép tế bào gốc giúp tái tạo tủy xương sau khi tế bào ung thư bị tiêu diệt qua hóa trị hoặc xạ trị.
• Bệnh bạch cầu mạn tính (CML): Dù các liệu pháp nhắm trúng đích hiện đại đã cải thiện kết quả điều trị, ghép tế bào gốc vẫn được khuyến nghị ở giai đoạn bệnh kháng trị.

U Lympho (Lymphoma)

U lympho Hodgkin và không Hodgkin: Ghép tế bào gốc tự thân hoặc đồng loại có thể giúp phục hồi chức năng tạo máu sau khi hóa trị liều cao.

Đa U Tủy (Multiple Myeloma)

Ghép tế bào gốc tự thân thường được sử dụng để kéo dài thời gian sống và cải thiện chất lượng sống của bệnh nhân mắc bệnh đa u tủy, đặc biệt khi các phương pháp điều trị khác không còn hiệu quả.

Thiếu Máu Suy Tủy (Aplastic Anemia)

Đây là bệnh lý suy giảm hoặc mất chức năng sản xuất tế bào máu của tủy xương. Ghép tế bào gốc đồng loại từ người hiến phù hợp là phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho các trường hợp nặng.

Các Rối Loạn Di Truyền

Ghép tế bào gốc đã chứng minh hiệu quả trong điều trị các bệnh lý di truyền liên quan đến máu và miễn dịch:

Bệnh Tan Máu Bẩm Sinh (Thalassemia và Sickle Cell Disease)

Ghép tế bào gốc đồng loại có thể chữa khỏi hoàn toàn các bệnh lý này, đặc biệt ở trẻ em.

Hội Chứng Wiskott-Aldrich

Đây là bệnh lý hiếm gặp ảnh hưởng đến miễn dịch và tiểu cầu. Ghép tế bào gốc đồng loại là phương pháp điều trị dứt điểm duy nhất.

Rối Loạn Suy Giảm Miễn Dịch Kết Hợp Nặng (Severe Combined Immunodeficiency – SCID)

Ghép tế bào gốc đồng loại giúp tái thiết lập hệ miễn dịch ở trẻ mắc bệnh SCID, một rối loạn di truyền khiến trẻ không thể chống lại các nhiễm trùng thông thường.

Một số bệnh khác

Ngoài ra, ghép tế bào gốc còn được ứng dụng rộng rãi trong đối với một số bệnh tự miễn như bệnh lupus ban đỏ hệ thống, bệnh Đa Xơ Cứng (Multiple Sclerosis), Xơ Cứng Bì (Scleroderma). Các chấn thương tủy sống nhằm kích thích tái tạo tế bào thần kinh hay bệnh tim mạch như đột quỵ, suy tim vì tế bào gốc có thể hỗ trợ phục hồi cơ tim sau nhồi máu cơ tim, đồng thời thúc đẩy sửa chữa mô não bị tổn thương.

Ghép tủy sống được bao lâu?

Ưu, nhược điểm của phương pháp ghép tế bào gốc

Ghép tế bào gốc là một phương pháp điều trị tiên tiến, mang lại hy vọng cho nhiều bệnh nhân mắc các bệnh hiểm nghèo. Tuy nhiên, như mọi phương pháp y tế khác, phương pháp này cũng có những ưu và nhược điểm riêng.

Ưu điểm của phương pháp ghép tế bào gốc

Tăng tuổi thọ và chất lượng sống: Đối với nhiều bệnh nhân ung thư máu, ghép tế bào gốc có thể kéo dài tuổi thọ đáng kể.

Khả năng chữa khỏi cao: Đối với một số bệnh, ghép tế bào gốc có thể mang lại hiệu quả chữa mà các phương pháp y khoa khác chưa đạt được.

Ít tác dụng phụ lâu dài: So với hóa trị và xạ trị, ghép tế bào gốc thường ít gây ra các tác dụng phụ lâu dài.

Ít xâm lấn: So với phẫu thuật, ghép tế bào gốc ít gây tổn thương đến cơ thể.

Nhược điểm của phương pháp ghép tế bào gốc

Chi phí cao: Chi phí cho một ca ghép tế bào gốc khá lớn.

Có nguy cơ biến chứng: Thường gặp trong các bệnh ghép chống chủ, nhiễm trùng, chảy máu…

Nguy cơ thải ghép: Cơ thể bệnh nhân có thể từ chối tế bào ghép, gây biến chứng nguy hiểm. Ngoài ra, không phải tất cả bệnh nhân đều đáp ứng tốt với phương pháp ghép tế bào gốc.

Quá trình điều trị phức tạp: Người bệnh phải trải qua nhiều giai đoạn điều trị, từ chuẩn bị cho đến hồi phục.

Chi phí điều trị cao: Giá thành cho một ca ghép tế bào gốc dao động từ vài trăm triệu đến hàng tỷ đồng, mức chi phí đa dạng ở nhiều quốc gia và phụ thuộc vào chuyên môn, tay nghề bác sĩ, nguồn tế bào gốc, phương pháp ghép,…

Ưu nhược điểm ghép tế bào gốc

Ghép tế bào gốc sống được bao lâu? Yếu tố ảnh hưởng

Vậy Ghép tủy sống được bao lâu? là thắc mắc của nhiều bệnh nhân, tùy thể trạng bệnh nhân và nền tảng sức khỏe, đa phần các trường hợp ghép tủy thường giúp bệnh nhân sống được từ 10 – 15 năm tùy trường hợp.

Các Yếu Tố Quyết Định Thời Gian Sống Sau Ghép Tế Bào Gốc phụ thuộc vào nhiều yếu tố:

Mỗi bệnh lý có tiên lượng khác nhau sau ghép tế bào gốc

Bệnh ác tính thường có tiên lượng kém hơn bệnh lành tính.

Ung thư máu (bạch cầu, u lympho): Đây là nhóm bệnh phổ biến nhất áp dụng ghép tế bào gốc. Theo các nghiên cứu, 50-70% bệnh nhân ghép thành công có thể sống thêm 5-10 năm hoặc lâu hơn.

Bệnh tan máu bẩm sinh (Thalassemia): Nếu ghép thành công, bệnh nhân có thể sống khỏe mạnh trong suốt phần đời còn lại, đặc biệt khi ghép được thực hiện ở giai đoạn sớm.

Xơ tủy hoặc thiếu máu suy tủy: Thời gian sống có thể kéo dài từ 10-20 năm hoặc hơn nếu bệnh không tái phát và ghép không gặp biến chứng

Loại ghép tế bào gốc

Ghép tế bào gốc tự thân (Autologous): Ít nguy cơ thải ghép hơn vì sử dụng tế bào gốc từ chính cơ thể bệnh nhân. Thời gian sống sau ghép thường dài hơn, tùy thuộc vào bệnh lý điều trị.

Ghép tế bào gốc đồng loại (Allogeneic): Nguy cơ thải ghép cao hơn, nhưng hiệu quả tốt hơn đối với các bệnh ung thư máu. Nếu thải ghép được kiểm soát, bệnh nhân có thể sống lâu dài.

Phản Ứng Của Cơ Thể

Nguy cơ thải ghép: Phản ứng thải ghép (graft-versus-host disease – GVHD) là một biến chứng phổ biến, có thể đe dọa tính mạng nếu không được kiểm soát.

Biến chứng nhiễm trùng: Sau ghép, hệ miễn dịch suy yếu khiến bệnh nhân dễ nhiễm trùng, có thể ảnh hưởng đến tiên lượng sống.

Ngoài ra, độ tuổi và sức khỏe tổng quát của bệnh nhân cũng ảnh hưởng đến thời gian sống sau khi ghép tế bào gốc, người trẻ tuổi, sức khỏe tốt thường có kết quả điều trị tốt hơn.

Theo các nghiên cứu, bệnh nhân về máu ghép tế bào gốc có 40-60% bệnh nhân sống trên 5 năm nếu ghép thành công và bệnh không tái phát. Thời gian sống trung bình kéo dài 7-10 năm với ghép tế bào gốc tự thân ở bệnh Đa u tủy (Multiple Myeloma). Riêng với U lympho Hodgkin và không Hodgkin, có tỷ lệ sống sau 5 năm dao động từ 50-80%, phụ thuộc vào giai đoạn bệnh khi ghép.

Với các bệnh lý tự miễn như đa xơ cứng (Multiple Sclerosis), ghép tế bào gốc giúp kéo dài thời gian sống và giảm triệu chứng, nhưng không đảm bảo chữa khỏi hoàn toàn. Thời gian sống phụ thuộc vào mức độ tổn thương thần kinh trước ghép. Bệnh nhân mắc lupus ban đỏ có cơ hội sống kéo dài 10-15 năm tùy vào kiểm soát bệnh.

Bệnh nhân ung thư máu sống sót ít nhất 5 năm sau khi ghép tế bào gốc thường có thể sống thêm ít nhất 15 năm nữa. Tuy nhiên, đây chỉ là con số trung bình và kết quả có thể khác nhau ở mỗi người.

Cuộc sống mới của cô học trò sau 2 lần ghép tế bào gốc

Nguồn: https://vienhuyethoc.vn/cuoc-song-moi-cua-co-hoc-tro-sau-2-lan-ghep-te-bao-goc/

Biến chứng nào có thể gặp phải khi ghép tế bào gốc?

Ghép tế bào gốc là một phương pháp tiên tiến nhưng cũng tiềm ẩn nhiều biến chứng. Những biến chứng này có thể xuất hiện trong ngắn hạn (ngay sau ghép) hoặc dài hạn (vài tháng đến vài năm sau ghép). Dưới đây là các biến chứng phổ biến mà bệnh nhân có thể gặp phải:

Suy Giảm Miễn Dịch Và Nhiễm Trùng

• Nguyên nhân: Trong quá trình điều trị tiền ghép (hóa trị, xạ trị), hệ miễn dịch của bệnh nhân bị suy yếu nghiêm trọng để tạo môi trường tiếp nhận tế bào gốc.
• Triệu chứng: Sốt, ho, nhiễm trùng đường hô hấp, nhiễm trùng máu hoặc viêm phổi.
• Xử lý: Sử dụng kháng sinh, kháng nấm và các biện pháp hỗ trợ miễn dịch.

Hội Chứng Thải Ghép Tế Bào Gốc (Engraftment Syndrome)

• Nguyên nhân: Quá trình tế bào gốc bắt đầu hoạt động trong cơ thể có thể gây phản ứng viêm cấp tính.
• Triệu chứng: Sốt, phát ban, khó thở hoặc tăng cân nhanh do tích nước.
• Xử lý: Dùng steroid và các thuốc chống viêm.

Rối Loạn Tiêu Hóa

• Nguyên nhân: Hóa trị và xạ trị có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày và ruột.
• Triệu chứng: Buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy hoặc chán ăn.
• Xử lý: Thuốc chống nôn, bổ sung dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch.

Tổn Thương Gan (Veno-Occlusive Disease – VOD)

• Nguyên nhân: Hóa trị liều cao gây tổn thương tĩnh mạch gan.
• Triệu chứng: Đau bụng, vàng da, tăng cân do tích nước.
• Xử lý: Dùng thuốc bảo vệ gan hoặc các biện pháp hỗ trợ khác.

Bệnh Thải Ghép Chống Ký Chủ (Graft-versus-Host Disease – GVHD)

Đây là biến chứng nghiêm trọng thường gặp ở ghép tế bào gốc đồng loại.

• Nguyên nhân: Tế bào gốc từ người hiến tấn công các mô hoặc cơ quan của người nhận.
• Triệu chứng: Phát ban, ngứa da, tiêu chảy, đau bụng, mệt mỏi, sụt cân.
• Xử lý: Dùng thuốc ức chế miễn dịch như cyclosporin hoặc tacrolimus.

Lưu ý gì khi ghép tế bào gốc, tủy sống?

Ghép tế bào gốc và ghép tủy sống là những phương pháp điều trị tiên tiến, mang lại hy vọng cho nhiều bệnh nhân mắc các bệnh hiểm nghèo. Tuy nhiên, đây là những ca phẫu thuật phức tạp, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ dẫn của bác sĩ.

Trước khi ghép:

Khám sức khỏe toàn diện: Bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm để đánh giá tình trạng sức khỏe tổng quát, chức năng các cơ quan, tìm kiếm các bệnh lý tiềm ẩn.

Tìm kiếm nguồn tế bào gốc/tủy sống phù hợp: Có thể sử dụng tế bào gốc tự thân (từ chính cơ thể bệnh nhân) hoặc tế bào gốc/tủy sống từ người hiến tặng.

Điều trị tiền ghép: Bệnh nhân có thể được điều trị bằng hóa chất hoặc xạ trị để tiêu diệt các tế bào bệnh và chuẩn bị cơ thể cho việc tiếp nhận tế bào gốc mới.

Trong quá trình ghép:

Thủ thuật lấy tế bào gốc/tủy sống: Tùy thuộc vào nguồn tế bào gốc, bác sĩ sẽ thực hiện thủ thuật lấy tế bào gốc từ máu ngoại vi, tủy xương hoặc từ dây rốn.

Tiến hành ghép: Tế bào gốc/tủy sống được truyền vào tĩnh mạch của bệnh nhân.

Theo dõi sát sao: Sau khi ghép, bệnh nhân sẽ được theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu sinh tồn, tình trạng nhiễm trùng, và các biến chứng có thể xảy ra.

Sau khi ghép:

Thời gian hồi phục: Quá trình hồi phục có thể kéo dài vài tháng đến vài năm, tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.

Chăm sóc tại nhà: Bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn của bác sĩ về chế độ ăn uống, nghỉ ngơi, vệ sinh cá nhân, và dùng thuốc.

Theo dõi định kỳ: Bệnh nhân cần đi khám định kỳ để theo dõi tình trạng sức khỏe, đánh giá hiệu quả của việc ghép và phát hiện sớm các biến chứng.

Vậy ghép tế bào gốc, ghép tuỷ sống được bao lâu ?

Câu hỏi về thời gian sống sau ghép tế bào gốc là một câu hỏi rất phổ biến nhưng không có câu trả lời đơn giản.

Thời gian sống còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, bao gồm:

• Loại bệnh: Các bệnh khác nhau sẽ có đáp ứng với ghép tế bào gốc khác nhau. Ví dụ, bệnh nhân ung thư máu có thể có tỷ lệ sống sót cao hơn so với bệnh nhân mắc các bệnh khác.
• Tuổi tác và tình trạng sức khỏe tổng quát: Người trẻ tuổi, khỏe mạnh thường có khả năng phục hồi tốt hơn so với người già hoặc có nhiều bệnh lý nền.
• Nguồn tế bào gốc: Tế bào gốc tự thân, dị ghép hoặc tế bào gốc từ dây rốn sẽ có ảnh hưởng khác nhau đến kết quả điều trị.
• Biến chứng sau ghép: Các biến chứng như bệnh ghép chống chủ, nhiễm trùng có thể ảnh hưởng đến thời gian sống và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
• Phác đồ điều trị: Phác đồ điều trị sau ghép cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định kết quả điều trị.

Một số câu hỏi thường gặp về ghép tế bào gốc

Ghép tế bào gốc có đau không?

Trả lời: Quá trình ghép tế bào gốc không gây đau đớn vì được thực hiện dưới gây mê. Tuy nhiên, người bệnh có thể cảm thấy khó chịu trong quá trình hồi phục.

Chi phí ghép tế bào gốc bao nhiêu?

Trả lời: Chi phí ghép tế bào gốc phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại bệnh, nguồn tế bào gốc, cơ sở y tế…

Tuổi thọ của tế bào gốc khi được lưu trữ?

Trả lời: Tế bào gốc có thể được lưu trữ trong nhiều năm mà không mất đi khả năng sinh trưởng.

Ghép tế bào gốc không chỉ mang lại cơ hội kéo dài thời gian sống mà còn giúp nhiều bệnh nhân khỏi bệnh hoàn toàn. Thời gian sống sau ghép dao động từ vài năm đến hàng chục năm, tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý, loại ghép, và sự tuân thủ chăm sóc sau điều trị. Mặc dù còn nhiều thách thức, nhưng với sự phát triển của công nghệ, ghép tế bào gốc hứa hẹn sẽ trở thành phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả hơn trong tương lai. Nếu bạn hoặc người thân đang cân nhắc phương pháp này, hãy tìm hiểu kỹ lưỡng và tham khảo ý kiến chuyên gia để đưa ra quyết định phù hợp.