Thoái hoá cột sống cổ là tình trạng phổ biến ở người trung niên và cao tuổi, đặc biệt là những người thường xuyên làm việc văn phòng, ngồi lâu hoặc vận động sai tư thế. Căn bệnh này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống do gây ra các cơn đau cổ, vai gáy, chóng mặt, tê tay… và nếu không điều trị đúng cách có thể dẫn đến biến chứng thần kinh nghiêm trọng. Vậy nguyên nhân thoái hoá đốt sống cổ do đâu? Làm thế nào để nhận biết và điều trị hiệu quả? Bài viết dưới đây Cell Insight sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này.

Nguyên nhân thoái hóa cột sống cổ

Nguyên nhân thoái hóa đốt sống cổ chủ yếu xuất phát từ sự lão hóa tự nhiên của cơ thể, đặc biệt là sau tuổi 40. Khi tuổi tác tăng lên, đĩa đệm mất dần tính đàn hồi và dịch nhầy, khiến các đốt sống chịu áp lực lớn hơn và dễ tổn thương.

Một số nguyên nhân khác bao gồm:

• Tư thế sai lệch kéo dài: Ngồi làm việc sai tư thế, thường xuyên cúi đầu nhìn điện thoại, máy tính trong thời gian dài.
• Chấn thương vùng cổ: Tổn thương do tai nạn giao thông, va đập trong thể thao có thể dẫn đến thoái hóa sớm.
• Hoạt động lặp lại: Mang vác nặng, xoay cổ liên tục theo một hướng dễ gây tổn thương mô mềm và đĩa đệm.
• Yếu tố di truyền hoặc bệnh lý nền: Người có tiền sử gia đình mắc bệnh cột sống hoặc bệnh lý xương khớp như viêm khớp dạng thấp, loãng xương…

Nguyên nhân thoái hóa cột sống cổ

Biểu hiện của thoái hóa cột sống cổ

Biểu hiện thoái hóa cột sống cổ ban đầu có thể không rõ ràng, nhưng dần dần sẽ xuất hiện các dấu hiệu:

• Cứng cổ, đau âm ỉ vùng gáy, nhất là khi mới ngủ dậy hoặc ngồi lâu.
• Cảm giác mỏi vùng cổ vai gáy, lan xuống bả vai, cánh tay.
• Đôi khi có cảm giác tê, ngứa râm ran ở tay, ngón tay.
• Một số người có biểu hiện mất thăng bằng khi di chuyển, đau đầu vùng chẩm, chóng mặt.

Triệu chứng thoái hóa cột sống cổ

Khi bệnh tiến triển, triệu chứng thoái hóa đốt sống cổ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hằng ngày:

• Đau lan từ cổ xuống vai, cánh tay, thậm chí tới các ngón tay.
• Tê bì, yếu cơ tay, giảm khả năng vận động linh hoạt.
• Khó quay cổ, nhất là khi ngồi lâu hoặc thay đổi tư thế đột ngột.
• Trong trường hợp chèn ép thần kinh hoặc tủy sống nặng: có thể mất cảm giác, rối loạn vận động chi dưới, rối loạn cơ tròn (tiểu tiện không kiểm soát).

Thoái hóa đốt sống cổ có nguy hiểm không?

Thoái hóa đốt sống cổ là một bệnh lý xương khớp tiến triển chậm nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Dưới đây là những lý do vì sao căn bệnh này không nên xem nhẹ:

Thoái hóa cột sống cổ có nguy hiểm không?

Gây chèn ép dây thần kinh và tủy sống

Thoái hóa khiến đĩa đệm cổ bị xẹp, gai xương hình thành, từ đó chèn ép lên dây thần kinh cổ hoặc ống tủy sống. Người bệnh có thể gặp phải:

• Tê bì tay chân, đau lan xuống vai, lưng.
• Yếu cơ, giảm khả năng vận động ở tay hoặc chân.
• Trường hợp nặng có thể dẫn đến rối loạn cảm giác, liệt nửa người hoặc toàn thân.

Rối loạn tuần hoàn não

Khi các đốt sống cổ bị thoái hóa, động mạch đốt sống – nền có thể bị chèn ép, làm giảm lượng máu lên não. Biểu hiện thường thấy gồm:

• Hoa mắt, chóng mặt, ù tai, giảm trí nhớ.
• Dễ mất thăng bằng, nguy cơ ngã cao.
• Trong những trường hợp nghiêm trọng, có thể dẫn tới thiếu máu não mạn tính hoặc tai biến mạch máu não.

Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống

Cơn đau mỏi cổ vai gáy thường xuyên khiến người bệnh khó ngủ, mệt mỏi, mất tập trung, ảnh hưởng đến hiệu suất lao động và sinh hoạt thường ngày. Tình trạng kéo dài gây stress, trầm cảm, đặc biệt ở người cao tuổi hoặc người lao động trí óc căng thẳng.

Ngoài ra, thoái hoá cột sống cổ có thể gây rối loạn tiền đình, mất ngủ, đau đầu mãn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Ở giai đoạn muộn, thoái hóa đốt sống cổ có thể gây vẹo cổ, lệch trục cột sống, mất đường cong sinh lý, khiến người bệnh đau đớn dai dẳng và khó phục hồi chức năng vận động. Trong một số trường hợp nặng, bệnh nhân có thể mất khả năng lao động, phụ thuộc vào người khác trong sinh hoạt hằng ngày.

Xem ngay:

Chất dẫn truyền thần kinh là gì? Cơ chế hoạt động của chất dẫn truyền thần kinh

Loãng xương nguyên nhân do đâu? Biểu hiện, cách điều trị hiệu quả

Cách phòng ngừa mắc thoái hóa cột sống cổ

Để giảm nguy cơ mắc thoái hóa cột sống cổ, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

Duy trì tư thế đúng trong sinh hoạt và lao động

• Ngồi thẳng lưng, giữ cổ thẳng khi làm việc, đặc biệt khi sử dụng máy tính, điện thoại.
• Tránh cúi đầu quá lâu hoặc ngồi một tư thế quá 30 phút – nên đứng dậy vận động nhẹ nhàng sau mỗi giờ làm việc.
• Khi ngủ nên chọn gối có độ cao phù hợp (6–10 cm), giữ được độ cong sinh lý của cổ.

Phòng ngừa thoái hóa cột sống cổ

Tập luyện thể thao đều đặn

• Thực hiện các bài tập kéo giãn cột sống cổ, yoga, pilates hoặc bơi lội để tăng cường độ dẻo dai cho nhóm cơ cổ – vai – lưng.
• Tránh các môn thể thao có động tác vặn xoắn mạnh vùng cổ hoặc va chạm như bóng đá, cầu lông, võ thuật.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý

• Bổ sung đầy đủ canxi, vitamin D, magie, collagen và omega-3 giúp nuôi dưỡng hệ xương khớp khỏe mạnh.
• Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, cá béo và ngũ cốc nguyên cám. Hạn chế chất béo bão hòa, đồ chiên rán và chất kích thích.

Kiểm soát cân nặng và tránh căng thẳng

• Thừa cân, béo phì làm tăng áp lực lên cột sống, thúc đẩy quá trình thoái hóa nhanh hơn.
• Căng thẳng tâm lý kéo dài có thể làm co cứng cơ vùng cổ gáy, gây đau mỏi và kích hoạt các triệu chứng thoái hóa nặng hơn.

Khám sức khỏe định kỳ và tầm soát sớm

• Đặc biệt với người trên 40 tuổi, người làm văn phòng, lái xe, giáo viên, công nhân, hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh xương khớp.
• Chụp X-quang, MRI hoặc đo mật độ xương định kỳ giúp phát hiện thoái hóa sớm và can thiệp kịp thời.

Khám sức khỏe định kỳ

Sử dụng các hoạt chất bảo vệ xương khớp sớm

• Có thể cân nhắc bổ sung các dưỡng chất sinh học có lợi cho cột sống như NMN, glucosamine, collagen type II, curcumin… để tăng cường tái tạo sụn khớp và giảm viêm thoái hóa.

Các phương pháp chẩn đoán thoái hóa đốt sống cổ

Việc chẩn đoán thoái hóa cột sống cổ đòi hỏi sự phối hợp giữa thăm khám lâm sàng và các kỹ thuật hình ảnh học hiện đại:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ kiểm tra phạm vi vận động cổ, đánh giá mức độ đau, điểm đau, phản xạ và cảm giác ở chi trên. Phát hiện dấu hiệu yếu cơ hoặc rối loạn vận động tay.
• Chụp X-quang: Hình ảnh cho thấy các thay đổi thoái hóa như hẹp khe đốt sống, mọc gai xương, xẹp đĩa đệm. Xác định mức độ tổn thương và định hướng điều trị.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Là phương pháp chính xác nhất để đánh giá tổn thương đĩa đệm, chèn ép rễ thần kinh hay tủy sống. Giúp phân biệt thoái hóa với các bệnh lý thần kinh khác như u tủy.
• Chụp CT scan (nếu cần): Cho hình ảnh chi tiết cấu trúc xương, hữu ích trong các trường hợp cần đánh giá tổn thương xương, gai xương phức tạp.
• Điện cơ (EMG): Được chỉ định nếu nghi ngờ tổn thương rễ thần kinh cổ hoặc bệnh lý thần kinh ngoại biên, giúp phân biệt chèn ép thần kinh do thoái hóa hay nguyên nhân khác.

Cách chữa trị bệnh thoái hóa đốt sống cổ

Thoái hóa cột sống cổ là quá trình lão hóa tự nhiên, không thể đảo ngược hoàn toàn. Tuy nhiên, việc can thiệp sớm, đúng phương pháp có thể làm chậm tiến triển bệnh, kiểm soát triệu chứng và phục hồi chức năng vận động cổ. Các phương pháp điều trị bao gồm:

Điều trị nội khoa (sử dụng thuốc)

Mục tiêu: Giảm đau, chống viêm, cải thiện vận động.

Các loại thuốc thường dùng:

• Thuốc giảm đau thông thường (Paracetamol).
• Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs: Meloxicam, Celecoxib…).
• Thuốc giãn cơ (Myonal, Tolperisone…).
• Vitamin nhóm B (B1, B6, B12) hỗ trợ dẫn truyền thần kinh.

Ưu điểm: Hiệu quả nhanh trong kiểm soát triệu chứng.

Nhược điểm: Không điều trị được căn nguyên, dễ tái phát nếu lạm dụng; nguy cơ tác dụng phụ lên gan, thận, dạ dày.

Vật lý trị liệu – phục hồi chức năng

Phương pháp phổ biến:

• Kéo giãn cột sống cổ bằng máy.
• Siêu âm trị liệu, điện xung, sóng ngắn.
• Tập vận động cổ, vai, gáy theo hướng dẫn chuyên viên phục hồi chức năng.

Ưu điểm: Tăng cường vận động, giảm đau hiệu quả, ít tác dụng phụ.

Nhược điểm: Hiệu quả cần thời gian; không phù hợp giai đoạn cấp có viêm nặng.

Điều trị bằng y học cổ truyền

Các phương pháp áp dụng:

• Châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, cứu ngải.
• Dùng thảo dược có tác dụng hoạt huyết, bổ can thận, thư cân hoạt lạc.

Ưu điểm: Ít tác dụng phụ, điều trị theo cơ chế toàn thân.

Nhược điểm: Cần kiên trì, khó đánh giá hiệu quả nhanh chóng.

Tiêm ngoài màng cứng hoặc tiêm corticoid tại chỗ

Chỉ định: Trường hợp đau dữ dội, không đáp ứng với thuốc uống.

Ưu điểm: Giảm đau nhanh chóng.

Nhược điểm: Không được lạm dụng, có nguy cơ nhiễm trùng hoặc tổn thương mô mềm nếu thực hiện sai kỹ thuật.

Phẫu thuật (nếu cần thiết)

Chỉ định: Bệnh nhân bị chèn ép tủy sống, thoát vị đĩa đệm nặng gây yếu liệt tay chân, mất kiểm soát tiểu tiện.

Phương pháp: Phẫu thuật giải ép thần kinh, thay đĩa đệm nhân tạo, cố định cột sống…

Ưu điểm: Giúp giải quyết nguyên nhân cơ học.

Nhược điểm: Rủi ro phẫu thuật cao, thời gian hồi phục lâu, chi phí cao.

Bổ sung các hoạt chất hỗ trợ phục hồi và chống thoái hóa

Hiện nay, xu hướng điều trị thoái hóa đốt sống cổ hiện đại là bổ sung các hoạt chất có khả năng hỗ trợ phục hồi tổn thương tế bào, kháng viêm và tái tạo mô sụn, nổi bật là hoạt chất NMN (Nicotinamide Mononucleotide).

Công dụng: NMN là tiền chất của NAD+ – một phân tử đóng vai trò chủ chốt trong sửa chữa DNA, chống viêm và bảo vệ tế bào thần kinh.

Cơ chế hỗ trợ:

• Giảm stress oxy hóa – nguyên nhân gây thoái hóa sụn.
• Tăng cường năng lượng tế bào – cải thiện quá trình tái tạo mô sụn.
• Bảo vệ tế bào thần kinh khỏi tổn thương do viêm hoặc chèn ép.

Ưu điểm: Dạng uống, dễ sử dụng, hỗ trợ lâu dài, không gây hại dạ dày – gan – thận.

Nhược điểm: Là sản phẩm hỗ trợ – không thay thế thuốc đặc trị. Cần lựa chọn sản phẩm NMN chất lượng, đã được kiểm chứng lâm sàng.

Meiji Bio – đơn vị chuyên sâu về ứng dụng sinh học tế bào và các hoạt chất chống lão hóa, đang phát triển dòng sản phẩm chứa NMN kết hợp Collagen tuýp II và vitamin nhóm B, hỗ trợ chăm sóc hệ cơ xương khớp từ gốc, phù hợp với bệnh nhân thoái hóa đốt sống cổ từ giai đoạn sớm đến trung bình.

Thoái hoá cột sống cổ là một bệnh lý tiến triển âm thầm nhưng có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Việc nắm rõ nguyên nhân thoái hóa đốt sống cổ, các triệu chứng thoái hóa đốt sống cổ cũng như các phương pháp chẩn đoán và điều trị hiện đại là yếu tố then chốt giúp người bệnh kiểm soát tốt tiến triển bệnh và nâng cao chất lượng sống.

Dù là điều trị nội khoa, vật lý trị liệu hay các phương pháp tiên tiến như liệu pháp tế bào gốc, thì việc thăm khám đúng lúc và lựa chọn cơ sở uy tín đóng vai trò rất quan trọng.

Xem ngay:

NMN là gì? Tìm hiểu Tiềm Năng Vượt Trội của NMN

Tổng hợp các ca thực nghiệm NMN thành công